Laplace'ın Şeytanı

Olan her şeyin başka türlü olması mümkün değildi belki de.

Laplace'ın şeytanının firarıydı büyük patlama, soykırımlar, yok olup giden dinazorlar, süper novalarda ışıyıp duran yıldızlar, çoktan sönüp bodur, sarhoş cücelere dönenler, kalbini kırdıklarımız, bizi kırıp avkanlar, suçlar, suçlar ve savaşlar, masumiyet de bir kaçınılmazdı, günahlar kadar. Leibniz mümkün olan evrenlerin en iyisinde yaşadığımızı söylerken ne denli yaklaşmış ve nasıl da ıskalamıştı bu kan donduran hakikati. Spinoza'nın havaya fırlattığı taş düştü, yuvarlandı, rolling stones'un çıkardığı gürültüye döndü müzik diye tasnif ettiğimiz, "you can't always get what you want!"

En iyi ihtimal değildi elimize geçen. Elimize geçen tek ihtimaldi. Gerçekleşme olasılığı bir olan ihtimal. Kaçınılmaz, savuşturulamaz. Olasılık kavramı matematiksel bir kusur, bir miskinlik, algılarımızın ve hesap yetimizin ufkunda doğan aldatıcı bir güneş.

Bunu uslamlayamam. Argümanlar da sayıp dökecek değilim size. Ama yalnızca bir sezi. Korkunç bir sezi. Kan donduran. Lovecraft'ın kozmik korkusunun ete kemiğe bürünmüş ama kavranamayan tecessümü. Gözümün kıyısıyla belli belirsiz farkına vardığım, dönüp baktığımda yerinde yeller esen, dilimin ucuna kadar gelip hiçbir zaman dökülmeyen!

Ockham'ın usturasıyla sinek kaydı bir tıraş insanlığın suretinde. Şah damarına gelip dayanmış.

Siz de hissetmişsinizdir belki. Yüksek bir yerin, bir uçurumun kenarında durup manzaraya bakarken birden üstünüze çullanır! İntihar edeceğinizden korkarsınız anlık bir itkiyle. Manzara ruh halidir sonuçta.

Kabullenmeyi kendimize yediremediğimiz, kadir-i mutlak irrasyonalite!

Ama irade fikri ne kullanışlı bizim için! Ne tatlı bir aldanma tercih ettiğimiz. Hür irade! Özgürlük! Her şeyi ve herkesi yargılamak için sarsılmaz bir meşrutiyet fikri. Şüphesiz parlak bir buluş aklımızı sıyırmamak için. Başka nasıl izah eder, nasıl yatıştırırdık kurbanları, acı çekenleri, mağdurları?

Kısa çöpü çekmişsiniz, yazgınızda vardı, başka bir seçenek yoktu diyebilir miydik?

Suçu aklamıyorum, hukuku da çöpe atıyor değilim, ait olduğu yere! Akladığım tek şey yekpare gerçekliğin ta kendisi. Masumiyet karinesini iade ediyor, beraat kararı veriyorum bu gidişata.

Bu yanılsamayı sürdürmemiz lazım. Başka bir seçeneğimiz de yok keza. Bu bizim yazgımız.

Bu da bizim doğamız.

Bütün bu yazı anlık olarak gelen bir farkındalığın, varoluşun yılan tıslamasına benzeyen fısıltısını işitmenin getirdiği, çoktan geçmeye, solmaya başlamış bir çılgınlık hali.

Delilik!

Jormundgar dehşet veriyor dimağa. Delice sayıklatıyor insanı. Beni mazur görün! Ragnarok yok! Sayısız kez yok olup başa sarmadı hiçbir şey! Defalarca ölüp dirilmedi tanrılar ve ilk defa kaleme alıyorum bu yazıyı şahitlik ederim ki, siz de ilk defa okuduğunuza tanık olun, kırılgan bir uzlaşı sağlayalım tekrardan, ayaklarımız yere bassın bir daha. Miraca yükselmek bir klişe artık! Bir kere yapıldı nasıl olsa.